‘Sommige dingen moeten nu eenmaal’

door
met 36 reacties
Geen categorie

Boosheid, discussie en strijd

Zijn er bij jullie thuis dingen die moeten? En waar áltijd gedoe om komt? Iets van huiswerk maken, naar school, naar bed, kamer opruimen, vieze sokken in de wasmand gooien, tandenpoetsen, douchen, nagels knippen, stoppen met gamen/lezen/tekenen/…? Jij vindt dat het moet, je kind gaat ertegenin. Waar of niet?

Waarschijnlijk herkennen alle ouders dit wel. Ouders van temperamentvolle of hoogbegaafde kinderen waarschijnlijk al helemaal! Kinderen met een sterke emotionele en rationele intensiteit en een sterke behoefte aan autonomie geven het niet gauw op en gaan er vol in. Het is razend vermoeiend om veel strijd, discussie of boosheid te hebben thuis. Zeker als het gaat om de dingen die élke dág wéer voorkomen. Niemand wil dat. Omdat inzicht altijd helpt, ga ik vandaag in op de vraag ‘Waar komt strijd nu vandaan?’. In deze blog krijg je inzicht in de onderliggende dynamiek van strijd tussen ouders en kinderen rondom de dagelijks terugkerende ‘dingen die moeten’. Bovendien schrijf ik over de prehistorische wortels van strijd, dominantie cultuur en de rol van taal.
 

Oordelen over je kind

De meeste ouders zijn het erover eens. Sommige dingen moeten nu eenmaal. In mijn workshops is er altijd wel iemand die hierover begint! Helaas voor ouders trekken kinderen zich niet altijd zoveel aan van dat moeten. Veel temperamentvolle kinderen hebben een gevoelige neuroceptie en gaan finaal in de ankers bij dwang, druk, als ze voelen dat er een eis ligt of ze iets moeten. Als kinderen zich niet conformeren en dus niet willen doen wat volwassenen willen, levert dat irritatie op bij volwassenen. Al snel popt er met al die stress een oordeel in je op. Het kind is lastig, eigenwijs, te emotioneel, té autonoom, accepteert niet hoe de dingen zijn, heeft geen respect voor autoriteit of is rigide. Of deze: dit kind moet werken aan emotie-regulatie. Het zal je misschien verbazen, maar discussie, de boosheid van een kind, jouw oordelen én de uitspraak ‘sommige dingen moeten nu eenmaal’ zijn allemaal een uitingsvorm van dezelfde manier van denken, die diepgeworteld is in onze cultuur, maatschappij en zelfs onze taal.
 

De diepe prehistorische wortels van strijd

Laat ik beginnen met die diepe wortels. Heb je ooit gehoord van de Indo-Europese talen? Dit een talengroep van Europese en Zuid-Aziatische talen met gemeenschappelijke historische wortels. Taalwetenschappers ontdekten in 400 talen woorden die opvallende overeenkomsten vertonen. Vermoedelijk is de PIE oertaal de bron hiervan en zo’n 6000 jaar geleden verspreid door de Kurgan; prehistorische steppe bewoners die leefden ten Noorden van de Zwarte Zee. Het woord regulatie dat ik hierboven gebruikte heeft wortels in hun taal; herken je ‘Reg’, koning? Ook in het woord regering komt dit ‘Reg’ terug. In beide woorden zit een element van hiërarchie of (be-)heersen.
 

Dat element van dominantie in de PIE taal is geen toeval. Wetenschappers denken dat de nomadische Kurgan mogelijk als eerste het paard hebben gedomesticeerd. De gedachtensprong was snel gemaakt; wat je met een paard kon, kon je ook met andere mensen. Later maakten deze strijders met paard en wagen de stap naar het veroveren van de wereld op hun vijanden. Zo verspreidden deze veroveraars hun woorden en overtuigingen.

Domesticeren, veroveren & heersen

Domesticeren, de natuur naar hun hand zetten, domineren en veroveren. Komt iets hiervan je bekend voor van de wereld waarin we vandaag de dag leven? De PIE-sprekende Kurgan nomaden hebben een golfbeweging veroorzaakt die nog altijd voortduurt. Romeinen maakten slaven en koloniseerden West-Europa, West-Europa maakte slaven en koloniseerde de wereld, koningen, kerk en edelen regeerden over hun horigen, kinderen moeten luisteren naar ouders en leraren, werknemers naar hun baas, bedrijven verdienen over de rug van sweatshops. Ondertussen kraakt en piept de aarde onder oorlogen, vluchtelingenstromen, klimaatverandering en de gevolgen van het intensieve gebruik van natuurlijke bronnen.

Ook de omslag naar de landbouw heeft de manier veranderd waarop mensen met elkaar en de natuur omgaan. Voor het eerst was er bezit en werd de natuur naar onze hand gezet. Een alternatieve theorie plaatst de PIE sprekers dan ook nog verder terug, bij de eerste boeren in Anatolië, Turkije. Een sterk argument voor de Steppe theorie vind ik dat de PIE taal geen landbouw woorden heeft verspreid, maar wél woorden die te maken hebben met paard en wagen! Wie het ook als eerste sprak, in elk geval brachten de sprekers van de PIE taal een taalkundige en culturele omslag die van de geschiedenis een verhaal maakte van macht, strijd, heersen en koloniseren. En ja, dat was echt iets nieuws; jagers & verzamelaars van nu leven nog in egalitaire samenlevingen waar mensen in verbinding met elkaar leven.

Slavenmentaliteit van dominantiecultuur

Dat macht zo’n grote rol speelt in onze cultuur kun je merken als je de taal onder de loep neemt. Heb je ooit gezien hoeveel vormen van moralistische oordelen onze taal kent? Hij is lui, jij dient dat te doen, dat is beter, jij liegt, dat moet, je verdient het niet, je krijgt straf, je hebt een beloning verdiend, gehoorzaamen, ik heb gewonnen, je bent een slechte verliezer, etcetera. In een op hierarchie en dominantie gebaseerde maatschappij, hebben heersers er belang bij als de massa een slavenmentaliteit wordt bijgebracht. Oordelen hebben met elkaar gemeen dat iemand / een autoriteit bepaald wat goed is of fout, dat er überhaupt gedacht wordt in dualistische termen van goed en fout. Degene met minder macht wordt geacht niet zelf te denken maar het commando op te volgen van degene met autoriteit beveelt. Nazi oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann werd voor het oorlogstribunaal gevraagd ‘Was het moeilijk om de dood van tienduizenden te bevelen?’. Hij antwoordde eerlijk, dat het makkelijk was. Bureaucratische taal (amtssprache) had het voor hem makkelijk gemaakt om duizenden mensen de dood in te sturen. Het moest, orders van bovenaf, etc. Je kunt je misschien niet voorstellen dat er een andere taal en omgangsvorm mogelijk is, dan de taal die we gewend zijn. Het lijkt alsof oorlogen tussen mensen en hierarchische verhoudingen er altijd zijn geweest. De oordelende taal die de op dominantie gebaseerde maatschappij ondersteunt is voor ons heel normaal. Toch kan het anders. Jagers en verzamelaars vormen egalitaire samenlevingen en gebruiken oordeelvrije, objectieve, beschrijvende taal.

Beschrijvende Taal

In S3A1 van Netflix serie Anne with an E bezoekt Anne Ka’kwet in het Mi’qmaq dorp. Als Anne vraagt: ‘Wat is jullie woord voor ‘familie’?’ antwoordt Ka’kwet: ‘Onze woorden zijn niet zoals die van jullie. Onze taal is wat we zien en… (valt stil, zoekt naar woorden)’. Anne: ‘Opmerken? Waarnemen? Observeren?’ Ka’kwet: ‘Observeren! Ik observeer mijn vader en broer. Zie je dat? (Wijst naar broer, die geconcentreerd zijn tong uitsteekt tijdens een klusje, Ka’kwet steekt op dezelfde manier haar tong uit) Veel dingen hetzelfde. Dus we zeggen ‘dit is met wie ik verbonden ben, omdat we zo op elkaar lijken’.

Gehoorzamen of rebelleren

Als je (hoogbegaafde of temperamentvolle) kind veel boos is als het iets moet, is dat eigenlijk ook omdat we zo verbonden zijn en zo op elkaar lijken. Jullie groeiden op in dezelfde cultuur en gebruiken dezelfde taal. Woede heeft denktechnisch een directe verbinding met het thema macht/oordelen/moeten/controle. Een volwassene die zegt ‘sommige dingen moeten nu eenmaal’ eist in feite gehoorzaamheid voor wat zij op dat moment oordeelt dat goed is. Een kind dat een eis hoort staat onder druk. Het krijgt geen ruimte voor haar eigen behoeften of visie. Het kan alleen nog maar kiezen voor gehoorzamen of rebelleren. Door gehoorzaamheid te eisen doet de ouder een psychologische aanval. Ook stapt de volwassene uit de samenwerkingsrelatie met het kind. Het boze, zich onveilig voelende, machteloze kind voelt de eis en wil de controle terug. Een boos kind heeft zelf ook beschuldigende, veroordelende gedachten, wil de ander straffen of haar zin doordrijven. In een reactie van weigeren, discussie of boosheid zit het kind éven vast in het machtsparadigma als haar ouders die zeggen dat iets moet. Winnen of verliezen. Eigenlijk is het dus niet zo vreemd als een kind weigert te conformeren of boos wordt. Het kind spiegelt de manier van denken en reageren die het aanleert in onze maatschappij. Verhelderend inzicht?

De strijd verlaten

Hoe kom je nu uit de strijd? We hebben gezien dat eisen, oordelende taal en machtsverhoudingen een belangrijke rol spelen in conflicten met je kind. De tegenhanger van strijd is samenwerken vanuit verbinding. Hoe je dat doet? Bij de Empathie Praktijk kun je moderne Jagers- en Verzamelaarstaal leren, in mijn workshops en coaching ouderschap gebaseerd op Geweldloze Communicatie. Én nog veel meer verfrissende, inzichtgevende en verbindende manieren van omgaan met jezelf en je kinderen. Als ‘opvoedbioloog’ werk ik bovendien met inzichten uit de interpersoonlijke neurobiologie en chronobiologie. Dus zit jij met je handen in het haar? Ben je uitgeput van het gedoe en de strijd? Worstel je met een boos, temperamentvol of hoogbegaafd kind? Of ben je overtuigd aanhanger van Onvoorwaardelijk Ouderschap en weet je alleen niet hoe? Blijf er niet langer alleen mee zitten. Ik help je om te genieten van en met je gezin. Het kan écht!

Meer lezen?

Zelf duiken in de diepte van het menselijk denken en lezen over de oorsprong van culturele overtuigingen? Lees dan meer in The Patterning Instinct van Jeremy Lent. Let op: razend interessant maar wel een dikke pil en af en toe taaie kost! Ook raad ik Geweldloze Communicatie aan, van Marshall Rosenberg.

36 reacties

  22. dom_prestarelykh_fyol

    Дом престарелых с медицинским сопровождением и уходом — круглосуточная забота
    дом интернат для престарелых и пожилых [url=https://doma-prestarelyh3.ru/internaty-dlya-prestarelyh]https://doma-prestarelyh3.ru/internaty-dlya-prestarelyh[/url] .

  28. parkcam_ru_jwOn

    Интернет-магазин автоэлектроники ParkCam — широкий ассортимент и выгодные цены
    магазин автоэлектроники парк кам

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *